ΤΟ ΕΡΓΟ
GENOMILKS

(Κωδικός πράξης: ΚΜΡ6-0079408)

Ανάπτυξη και συνδυαστική εφαρμογή εργαλείων γονιδιωματικής, μεταγραφομικής και μαθηματικών μοντέλων πρόβλεψης ως βάση ενός δραστικού συστήματος ελέγχου του Bacillus cereus.

Πληροφορίες

Το μειονέκτημα της θερμικής επεξεργασίας μέσω παστερίωσης – High-temperature-short- time method (HTST) του «φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος» είναι η αδυναμία ελέγχου των σπορίων που απαντώνται σε αυτό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της περίπτωσης είναι το σπορογόνο βακτήριο Bacillus Cereus το οποίο είναι αποτέλεσμα μόλυνσης του γάλακτος στο αγρόκτημα και δυνητικά μπορεί να οδηγήσει σε τροφική δηλητηρίαση ή σε γλυκιά πήξη οδηγώντας σε οργανοληπτική απόρριψη του προϊόντος.

Η διαδικασία ταυτοποίησης του συγκεκριμένου βακτηρίου βασίζεται σε κλασσικές μικροβιολογικές αναλύσεις, οι οποίες, για τη πλήρη προστασία των καταναλωτών, θα πρέπει να γίνονται στο σύνολο των τελικών προϊόντων, γεγονός που τις καθιστά οικονομικά αλλά και πρακτικά ασύμφορες. Συνεπώς, κρίνεται σκόπιμη η αναζήτηση νέων μεθόδων όπως η διαδικασία ελέγχου και ταυτοποίησης μέσω ενός συστήματος που θα βασίζεται στη στη πρόληψη και στην πρόβλεψη.

Η μέχρι πρότινος διάρκεια εμπορικής ζωής του «φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος» δεν καθιστούσε απαραίτητη και αναγκαία την παρακολούθηση και τον έλεγχο παρουσίας των σπορίων του βακτηρίου στο νωπό και στο παστεριωμένο γάλα. Μία πρόσφατη νομοθετική αλλαγή, όμως, οδήγησε στην αύξηση της εμπορικής ζωής του προϊόντος καθιστώντας επιτακτική ανάγκη την αναπροσαρμογή και τον επανασχεδιασμό των συστημάτων διαχείρισης ποιότητας και ασφάλειας καθώς η ευθύνη πλέον μετακυλίεται ολοκληρωτικά στις βιομηχανίες τροφίμων.

Μέσα από τη σύμπραξη των επιστημονικών ομάδων της ΜΕΒΓΑΛ, του ΑΠΘ και του ΕΚΕΤΑ στο ερευνητικό έργο «GENOMILKS» επιδιώκεται η ανάπτυξη και ο συνδυασμός καινοτόμων εργαλείων και μεθόδων για τον μετριασμό της επικινδυνότητας του βακτηρίου μέσα από την ανάπτυξη ενός μοντέλου ελέγχου πρόβλεψης. Γεγονός που θα οδηγήσει στη βελτίωση της ποιότητας και της ασφάλειας του φρέσκου παστεριωμένου γάλακτος με ταυτόχρονη επιμήκυνσή της διάρκειας ζωής του, μείωση του κόστους ποιοτικού ελέγχου και κατ’ επέκταση σε σημαντικά οφέλη τόσο για τη ΜΕΒΓΑΛ όσο και για τον κλάδο της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας γενικότερα.

“Ανάπτυξη και συνδυαστική εφαρμογή εργαλείων γονιδιωματικής, μεταγραφομικής και μαθηματικών μοντέλων πρόβλεψης ως βάση ενός δραστικού συστήματος ελέγχου του Bacillus cereus”

ΤΟ ΕΡΓΟ GENOMILKS (Κωδικός πράξης: ΚΜΡ6-0079408)

ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛEΣΜΑΤΑ

Το βασικό αποτέλεσμα που αναμένεται από το έργο GENOMILKS είναι η συνδυαστική εφαρμογή γονιδιωματικής, μεταγραφομικής και μαθηματικών μοντέλων πρόβλεψης ως βάση ενός καινοτόμου συστήματος ελέγχου του Bacillus Cereus στο γάλα. Σημειωτέων, ότι ο εν λόγω μικροοργανισμός αποτελεί το σημαντικότερο πρόβλημα ποιότητας και ασφάλειας των προϊόντων γάλακτος όπως, το φρέσκο παστεριωμένο γάλα, το γάλα υψηλής θερμικής επεξεργασίας (π.χ. ESL) και το σοκολατούχο γάλα.

Η εφαρμογή του συστήματος θα οδηγήσει στην παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και ασφάλειας με ταυτόχρονη επέκταση της διάρκειας ζωής και μείωση του κόστους
παραγωγής. Οι τεχνολογίες των «omics» και η «Ποσοτική Μικροβιολογία» αποτελούν δύο επιστημονικά πεδία που τα τελευταία αναπτύσσονται ραγδαία αλλά αυτόνομα. O
συνδυασμός τους αναμένεται να οδηγήσει σε μια νέα προσέγγιση ποιοτικού ελέγχου με πολλαπλά οφέλη για τη γαλακτοβιομηχανία το Ελληνικό γάλα αλλά και δυνητική εφαρμογή
του σε άλλα τρόφιμα.

ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

Μελέτη της παρουσίας και συγκέντρωσης του Bacillus Cereus σε νωπό και παστεριωμένο γάλα που θα αποτελέσει την πρώτη συστηματική προσπάθεια χαρτογράφησης του εν λόγω μικροοργανισμού στο ελληνικό γάλα. Τα αποτελέσματα της μελέτης αναμένεται να δώσουν σημαντικές πληροφορίες για την ταυτοποίηση διορθωτικών ενεργειών που θα βελτιώσουν τη ποιότητα του εισκομιζόμενου νωπού γάλακτος αλλά και παρεμβάσεων για την αριστοποίηση της επεξεργασίας του γάλακτος.

Φαινοτυπικός χαρακτηρισμός του Bacillus cereus όσον αφορά στην ικανότητα παραγωγής τοξίνης, στο δυναμικού αλλοίωσης του γάλακτος και στην ικανότητα ανάπτυξης σε θερμοκρασίες ψύξης παρέχοντας, επίσης, για πρώτη φορά σημαντικές πληροφορίες για τη ταυτότητα των ενδημικών στελεχών του εν λόγω μικροοργανισμού στην Ελλάδα.

Μελέτη των γονιδιωμάτων των ενδημικών στελεχών η οποία θα προσφέρει ποικιλία δεδομένων που μπορούν να αξιοποιηθούν ποικιλοτρόπως και ανάλογα με την στόχευση του κάθε συνεργάτη.

Εντοπισμός μοριακών δεικτών παθογένειας, δυναμικού αλλοίωσης και ψυχρότροφου χαρακτήρα o οποίος θα επιτρέψει την ανάπτυξη ταχέων και στοχευμένων μεθόδων παρουσίας του Bacillus Cereus στο γάλα με ταυτόχρονη παροχή σημαντικών πληροφοριών που σχετίζονται με την επικινδυνότητά του.

Ανάπτυξη και επικύρωση ταχέων μοριακών μεθόδων που θα βελτιστοποιήσουν τον Ποιοτικό έλεγχο ρουτίνας του γάλακτος

Ανάπτυξη και αξιολόγηση ενός μαθηματικού μοντέλου πρόβλεψης της συμπεριφοράς των στελεχών Bacillus Cereus στα προϊόντα γάλατος που θα οδηγήσει στη
δυνατότητα ταχείας εκτίμησης της συμπεριφοράς του στην ψυκτική αλυσίδα και κατ’ επέκταση της διάρκειας ζωής των προϊόντων μειώνοντας σημαντικά την ανάγκη
δειγματοληπτικών ελέγχων.

Χαρτογράφηση της ψυκτικής αλυσίδας του γάλακτος από την παραγωγή έως την κατανάλωση που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την εκτίμηση της ποιότητας και ασφάλειάς του και που, συγχρόνως, θα αναδείξει τα αδύνατα σημεία της αλυσίδας στα οποία απαιτούνται παρεμβάσεις βελτίωσης

Εφαρμογή ενός αξιολογημένου συστήματος διαχείρισης επικινδυνότητας του Bacillus Cereus που θα οδηγήσει στην παραγωγή προϊόντων παστεριωμένου γάλακτος
εκτεταμένης διάρκειας ζωής και υψηλής ποιότητας και ασφάλειας.